Nalane ea SPRINGTIME MAGAZINE ho COCHINCHINA - Karolo ea 1
Hits: 240
NBongata ba boralitaba ba hloahloa ba lilemo tsa bo-30 le bo-40 ba hlile ba lumela hore Monghali DIỆP VĂN KỶ ka boeena ke eena monna ea ileng a nka bohato ba pele ba ho hatisa makasine ea pele ea selemo, ka mor'a ho khomarela selikalikoe sa Press - e leng "Đông Pháp” thời báo (Makasine ea nako ea French Indochina) ea mokhanselara oa toropo NGUYỄN KIM ĐÍNH ka 1927.
Aleha makasine eo e ne e le ea NGUYỄN KIM ĐÍNH – Mohlophisi oa eona e ne e le TRẦN HUY LIỆU – The Nako ea Đông Pháp (Sa feiga.1) e ne e le makasine e ikhethang e neng e tšoarelletse mokhatlong oa bochaba - e ileng ea ferekana haholo ka nako eo - kahoo e ile ea hapa tlhokomelo ea matšoele a ileng a e amohela le ho e bala. Ka lebaka leo, ho elella bofelong ba 1927, makasine ea Springtime time, e nang le maqephe a seng makae le a boholo bo itekanetseng, e ne e se e hlahile, e hatisitsoe ka mebala e khubelu le e ntšo, ’me e ile ea rekisoa hang-hang.
Hna litaba tse ka hare li ile tsa amoheloa ka mofuthu hakaale ke babali? Na e ne e le ka lebaka la ponahalo ea mabitso a maholo a bo-ralipolotiki ba kang PHAN CHÂU TRINH, PHAN BỘI CHÂU, kapa BÙI QUANG CHIÊU? 'Nete e paka ho fapana le hoo - E ne e le ka lebaka la "eccentric" seroki NGUYỄN KHẮC HIẾU ka thothokiso ea hae “Ho thabela Selemo" (Chơi Xuân). Ho bala thothokiso "Chơi Xuân” e ngotsoeng ka mokhoa o bonolo oa lilemo tsa bo-30 le bo-40, qalong re ka ’na ra lumela, hore o ne a bua le rōna ka thabo le pululelo ea letahoa ha le tšolla khalase ea lona ea veine ka ho noa hanngoe feela, empa ho fapana le seo re se lumelang, ha e le hantle o ne a le teng. ho etsa, kakaretso ea pele ea mekhoa eohle e fapaneng ea ho natefeloa ke Nako ea Selemo linakong tsohle tsa nalane, ho tloha China ho ea naheng ea rona. Sena sohle ka maikutlo a botho, lipolotiki le sesole…, tse reretsoeng ho tsosa lerato la naha.
AKa nako eo, le hoja e ne e se e lokolotsoe litlamong tsa lingoliloeng tsa Sevietnam tsa Sechaena le Sechaena, seroki sena se neng se lakatsa ho phela bophelo ba Sefora le ho ithuta ho bua Sefora, se ne se ntse se sitoa ho itokolla "meaho e bapelaneng” ho tlile ponahalo ea Thần Chung (Tsela e makatsang) Khatiso ea selemo ka 1929 - Hoa soabisa hore ebe Thần Chung e bile ea nakoana; e ile ea hlaha ka la 7 January, 1929 ’me ea shoa e sa le monyenyane haholo ka la 25 March, 1930.
The Thần Chung letsatsi le letsatsi ho ne ho e-na le li-distich tse ananeloang haholo ke babali ba tsona ka nako eo:
"Tshepe ya hoseng e lla e fetisetsa ho bahabo rona ditakaletso tse molemo bakeng sa matsatsi a mararo a thabo a Tết. Kaha re tšoenyehile le ho tlala lerato bakeng sa naha ea rona ea khale, re tšepa hore re tla ba le menyetla e mengata e metle matsatsing ana a selemo.. "
A nyeoe e tšoanang e ne e le ea TRẦN THIỆN QUÝ - ha a ne a laola E sa nke lehlakore (Ho hloka leeme) letsatsi le letsatsi, o ne a ananeloa haholo ke babali, empa ha a kenella ho Công Luận, butle-butle o ile a lahleheloa ke kananelo eo.
Ttokollo ea hae ea selemo - e phatlalalitsoeng nakong eo ea selemo - leha e ne e hlalositsoe ka botlalo ebile e khantšitsoe - e ne e ntse e tlameha ho arolelana bokamoso ba sechaba nakong ea nalane e fapaneng. Ea pele e ne e le nako ea mathata a moruo - ’me tokollong ea selemo e hatisitsoeng ka February 14, 1931, mongoli NGUYỄN VĂN BA, mohlophisi, o ile a tletleba ka masisa-pelo a batho ba Cochin China sehloohong sa hae se reng: “Tết ea selemo se fetileng le Tết ea selemo sena”. A re bale hape serapa, se tletseng ho hloka tšepo, sehloohong sa hae hore re khone ho se bapisa le serapa se ratang bophelo. Tản Đà NGUYỄN KHẮC HIẾU o ne a ngotse sengolong sa hae se nang le sehlooho se reng: “Ho natefeloa ke nako ea selemo”, e boletsoeng ka holimo.
"... Ha re ntse re natefeloa ke nako ea ho qetela ea Tet, kaofela re ne re na le bonnete ba hore re tla khona ho natefeloa ke nako ea Tết ea selemo sena, empa re ne re hlile re sa lebella hore ho ka ba tjena. Selemong se fetileng ha rea ka ra ba le nako ea Tết joalo ka selemo sena Tết nako le ho bua 'nete, ha re so ka re ba le nako e tšoanang ea Tết nalaneng ea Cochin China.".
Ho bohloko hakae selemong see Tết time?
Nako ee ea Tân Vi Tết e bohloko hakae?
Ililemong tsa bo-30, ho ne ho se na likoranta tse ngata tse ngotsoeng ka “quốc ngữ" (puo ea naha ea Latinized), le hoja bangoli ba sechaba ba ne ba tloaelane le mantsoe a Selatine. Har'a likoranta tseo tse sa tloaelehang, the Thần Chung letsatsi le letsatsi e ne e le e ikhethang ka ho fetisisa.
Ahar'a sehlopha sa boralitaba ba ngolang likoranta le limakasine tsa nako ea selemo, ba Công Luận (maikutlo a sechaba) letsatsi le letsatsi ho ne ho e-na le molao-motheo o tataisang: oa ho ba le sehlopha se arohaneng sa bahlophisi bakeng sa tokollo e 'ngoe le e 'ngoe ea nako ea selemo - mohlala khatiso e khethehileng ea nako ea selemo ea 1931 e ngotsoe ke bahlophisi NGUYỄN VĂN BA le PHÚ ĐỨC. Ka likhatiso tse latelang tsa nako ea selemo ho ile ha fihla nako ea VÕ KHẮC THIỆU, DIỆP VĂN KỶ, ebe TRẦN THIỆN QUÝ.
Ale hoja e ne e ananeloa ke babali ha ba ntse ba e-na le Thần Chung letsatsi le letsatsi - the sehlopha Kỷ, botumo ba Ba e ne e fokotsehile ha ba il'o sebetsa Công Luận letsatsi le letsatsi.
"... U se ke ua nahana ka matsatsi a hōle, ho tloha selemong sa ho qetela sa Tân Vi (1871) ho fihlela joale, ka mor’a ho ba tlas’a Tšireletso ea Fora, motho e mong le e mong Cochin Chaena o ne a phetse ka thabo, ’me nako le nako ha Tết e fihla, batho ba ne ba noa ho lumelisa ka thabo. nakong ea selemo ho fihlela selemong sa ho qetela (1930), ha sepakapaka le lipono li ne li sa thaba li bile li phethesela joaloka nakong e fetileng, empa ho tloha ho mashome a supileng ho isa ho mashome a robeli lekholong a sepakapaka sa Tết se ne se ntse se ka bonoa.
Mang kapa mang ea tsoaletsoeng naheng ena o ne a tla hlokomela joalo. Leha ho le joalo, ntho e ’ngoe le e ’ngoe e fetohile nakong ena ea Tân Vi Tết, motho a ka re selemong se fetileng re bile le mesebetsi e menahaneng ha leshome ha selemong sena re se na le e le ’ngoe feela. Selemong se fetileng, lebenkele le rekisang silika seterateng sa Catinat le ne le ka rekisa letsatsi le leng le le leng li-piastre tse makholo a mane kapa a mahlano tsa silika, selemong sena, le ne le ka rekisa li-piastre tse mashome a mararo kapa tse mashome a mane ka letsatsi. E mong le e mong o tletleba ka ho kopana le tahlehelo... "
"... Lebaka le leng la boemo bona le hlahisoa ke mathata a bileng teng ho tloha selemong se fetileng. "
Bre lokela ho tseba hore hase likoranta le limakasine tsohle tsa nakong ea selemo tse ileng tsa oela “kgathetseng le ho hlomoha” boemo, joalokaha ba bang ba bona, ka maikutlo a bona a pharaletseng, ba ne ba boletse esale pele bokamoso bo botle. Ha re bale hape leqephe la Trung Lập (E se nang leeme) taba ea nako ea selemo e ngotsoeng ke TRẦN THIỆN QUÝ mme e hatisitsoe ka la 21 Pherekhong 1933. O ne a alimile polelo ea Sefora ho bolela ka liphetoho tsa katleho le ho fokotseha, menyetla le bomalimabe - e le filosofi ea ka ho sa feleng.
"... Mafora a na le maele a reng: “Ke moea o mobe o sa fokeng motho hantle”. Mona, botle bo lieha ho tla, empa bohle ba hlokomela hore bo teng.
“Haeba ho se joalo, ho tla joang hore ebe batho ba rōna ba ma-Anname joale ba tseba ho etsa sesepa, ho loha likausi, ho etsa lieta tsa lehong, le ho etsa lieta tsa letlalo; mesebetsi e mengata ea matsoho eo pele e neng e boloketsoe Machaena. 'Me haeba ho se joalo, ho tla joang hore ebe batho ba rona ba Annamese ba se ba tseba ho bula reschorente, mabenkele a kofi, le ho rekisa sopho ea Machaena le li-noodle tsa China?. "
A lilemo tse 'maloa hamorao, the Press e ile ea fuoa tse ngata”lumelle tokoloho ea” kahoo e ile ea ntlafala haholo-holo lilemong tsa 1938-1939. Leha ho le joalo, ha ntoa e qhoma, likoranta tse ngata li ile tsa emisoa, ’me boralitaba ba bangata ba ile ba tšoaroa ’me ba kenngoa chankaneng. The Press oela boemong bo makatsang. Ka nako eo, batho ba ne ba ka bona likoranta tse itseng feela tse kang Điện Tín (Daily Telegraph), Sài Gòn (Saigon), Truyền Tin (Puisano) 'me Dân Báo (Koranta ea batho).
Wmabapi le Dân Báo (People's Newspaper) - Monna oa litaba BÙI THẾ MỸ e phatlalalitse tse 3 ka ho latellana litaba tsa selemo: ka 1940-1941-1942. Ntle le bona, limakasine tsa ĐẶNG NGỌC ÁNH le MAI VĂN NINH li ne li phatlalalitse litaba tse 3 lilemong tse latellanang tsa 1943-1944 le 1945.
Iho batho ba nang le moea o fokolang "molumo” e ile ea pepesoa nakong ea mathata a moruo, joale, ha nako ea ntoa e fihla, lentsoe lona lena le ne le ntse le sebeletsa matšoele ka kelello ea bona e hlonameng. Ha re bale hape sengoloa se hatisitsoeng ho Ti .n Tín a 1945.
"... Ke feela batho ba neng ba ipatile tlas’a foro ba neng ba ka tseba hore na mobu o tebile hakae; mme ke ba neng ba ile lewatleng feela ba neng ba ka tseba hore na lewatle le leholo hakae. Lilemong tsena tse 6 tse fetileng, naha ea rona e ne e tšoana le sekepe se emeng leoatleng, ha ka hare ho naha ho ntse ho na le foro e nyane ea ho itšireletsa.. "
Pho se phethahale ha batho ke ho nahana hore batho ba bang ba hlohonolofatsoa ho feta bona, athe ha e le hantle, letsatsi ka leng, ba fumana mahlohonolo a mangata ho feta libopuoa-'moho le bona. Ho sa tsotellehe hore na tlhohonolofatso e ka ba e nyenyane hakae, re lokela ho ikutloa re thabile ho e fumana, kaha e bōpiloe ka borōna feela joaloka tšireletso, leha e le moqotetsane, e ntse e loantšana le khatello ea moea, hammoho le likotoana tse bohale tsa libomo.
Tkatiba e ne e le boemo ba CochinChina boo HỒ BIỂU CHÁNH e leng e mong oa paki ea nalane.
Lho sheba Hanoi - sebaka sa naha eohle - boralitaba ba ne ba e-na le eona, ka limakasine tse kang Tri Tân (Tsebo ea Tse Ncha), Thanh Nghị (maikutlo a sechaba), Trung Bắc Chủ nhật (Sontaha se Bohareng le sa Leboya) re siile ka mor'a phaello ea rona letlotlo le ngata la litokomane, tse sebelisetsoang ho Press 'me Maqhubu a bongoli. Ka ho otloloha litaba tsa nako ea selemo tsa Trung Bắc Chủ nhật, Phong Hóa 'me Ngày Che e ne e hapile likelello tsa babali ba Machaena a Cochin.
… e ntlafalitsoe…