BATHO BA LITLHAKISO TSE TSOANG PELE BA BOPHELO BA BOTE BA BOTSOANG BA LY TOET le XA XE
Hits: 439
Kopanya Moprofesa, Ngaka ea Nalane LEHATA NGUYEN MANH
Lebitso la bosoasoi: Pere ea mokotla motseng oa univesithi
Lebitso la pene: Beetle
Ha Xe : Haeba motho e mong le e mong ka manganga a boloka chignon ea hae joalo ka uena ka nako eo, e senyehe! Batho bohle ba kuta moriri ba ne ba tla shoa.
Ly Toet: Haeba motho e mong le e mong a e-na le moriri o tšoanang le oa hau, le haeba a sa o boloke ka linako tsohle, bareki bohle ba ka bolaoa ke tlala ka tsela e tšoanang.
(kajenoMakasine ea No. 54 - Ngay Che's [Ngày Nay] sketch ea metlae - Sontaha sa la 11 Mmesa 1937 - P.209)
Ly Toet [Lý Toét] le Ha Xe [Xã Xệ] ke batho ba babeli ba sa arohaneng. Li na le litlhaku tse tšoanang empa li maemong a fapaneng: Ha Xe [Xã Xệ] se makatsa (sheba setšoantšo), pitsa e na le boea, e na le katiba e se nang litelu, hape hlooho e le lefatla joaloka coconut, e na le moriri o khethehileng oa sejoale se tsoang ho eona feela.
Ha ho le joalo Ly Toet [Lý Toét], o lanky joalo ka serethe ebile o mosesane joaloka mohloa o omileng oa cuttlefish, ka litelu tsa hae tse 'maloa tse spiky le bulb ea hae ea konofolo joalo ka chignon. Nako tsohle ha a tsamaea. Ly Toet [Lý Toét] o lula a apere seaparo sa naha ebile ha a hlole ho tla le sekhele sa hae.
Tlhaloso: Ly Toet Ly Toet [Lý Toét] o lula a apere seaparo sa naha
mme ha a hlolehe ho tlisa sekhele sa hae
Tlhaloso : Xa Xe's [Xã Xệ] setšoantšo se nkiloeng ho Phong Hoa [Phong Hoá] (Mekhoa le Litloaelo) Makasine ea
- khatiso ea 95 ea la 27 Mmesa, 1934 - Leqephe 1.
Ha Xe [Xã Xệ] (ho botsa morekisi): Na o na le motsoako o mong oa leino le le leng o rekisitsoeng? Ke na le moriri o le mong feela. (E nkiloe makasineng oa Today - khatiso ea 59 e phatlalalitsoeng ka la 16 Mphalane 1937 - leqephe 331).
Babali ba Phong Hoa [Phong Hoá] (Mekhoa le Litloaelo) Makasine ea beke le beke ka nako eo e ne e lula e kopana le batho ba babeli, ba neng ba ikemiselitse ba bile ba le motenya, 'me seo se ne se hlaha khafetsa e le bara ba motho ba babeli ba matsoalo, ba hlahetseng Leboea. The Phong Hoa [Phong Hoá] Makasine ea beke le beke e ne e le makasine e qabolang, e hatisitsoeng ke Hona feela Luc Van Doan [Tự Lực Văn Đoàn] (Sehlopha se Ikemetseng sa Lingoloa). Hamorao, ha makasine ea beke le beke Phong Hoa [Phong Hoá] e bile Ngay Che [Ngày Che] (Makasine ea kajeno), bao ba babeli ba itse batho ba ntseng ba bapala karolo e kholo makasineng eo e tsebahalang haholo. Ka lebaka leo, le mabapi le ho ba teng ha batho bana ba babeli ba bohlokoa, babali esita le Hona feela Luc Van Doan [Tự Lực Văn Đoàn] o ne a entse phoso ha a bua ka libini tse peli tse ba tsoetseng.
Kahoo, re tseba eng ka ntoa ea maano ea batho baa ba babeli? Ho batla moelelo oa bona ho bonahala e le ntho e khahlisang haholo.
Hoo e ka bang lilemo tse 70 tse fetileng Phong Hoa [Phong Hoá] Makasine ea beke le beke e ne e hlophisitse tlholisano bakeng sa ho taka litšoantšo tsa metlae. Ka nako eo, sengoloa Empa Son - lebitso la pene la Le Minh Duc [Le minh Duc] - Mof. Ai Lan'sLan] mor'abo rona le molulasetulo oa makasine ea tsebahalang oa satellite oa beke le beke oa Amerika, eo e neng e le setsebi se hloahloa sa lipatlisiso tsa bongaka, o ne a rometse letlapa Leboea ho ea nka karolo tlholisanong eo (*). Sekhechana sena sea bontša Ly Toet [Lý Toét] le Ha Xe [Xã Xệe eme holima borokho bo boima ebe ka tlasa eona e fumana mongolo o latelang:
"Xa Xe [Xã Xệ]: Ha e le hantle, ke ka lebaka la bobeli re neng re ka arohana ka bobeli, re ke ke ra ba le bothata ho hang!"
___________
(*) Ho ea ka TU KENH - Na re lokela ho lokisa boitsebiso ba Ly Toet [Lý Toét] le Xa Xe [Xã Xệ] - koranta ea Binh Minh [Bình Minh] (Down) - Saigon Mau Than [Sài Gòn Mậu Thân] Selemo sa 1968 - leq. 12.
Phapang e ntle haholo pakeng tsa boima ba 'mele ena ea motho e mong ke setlaela sa metlae le litšeho tsa batho ba se nang molato ka nako eo. Boima bo tloaelehileng bo ne bo ka aroloa likarolo tse peli joang? Sekepe se boletsoeng ka holimo se ne se hapile moputso oa pele mme se phatlalalitsoe leqepheng la pele la Phong Hoa (re hlokomoloha palo ea makasine eo). Ho tloha ka nako eo ho ea pele, qetello ea batho bana ba babeli ba fapaneng e sa kopane haholo - E tšoanang le filimi ea metlae "Mafura le Skinny”E tlisoa ke Fora naheng ea habo rona ka bo-30 kapa ka bo-40. Mme hape, ho tloha ka nako eo ho ea pele, batho ba babeli bao Ly [Ly] le Xa [Xã] e ne e sebelisitsoe hampe ke Tu Luc Van Doan [Tự Lực Văn Đoàn] sehlopha sa bongoli, le ngoana “Ha Xe"[Xã Xệ] ka mor'a hore a hlahe o ne a reiloe lebitso la motsoali oa hae oa mohono ho e-na le lebitso la ntate oa hae.
E le karolo e ikhethang, babali ba 'maloa, ba nang le likarolo tse ling tsa ho penta, le bona ba ile ba chokisa batho bao ba babeli ba bohlale, ba etsa hore litsebi tsa Bochabela tsa Mafora li ba nke e le baemeli ba matsoalloa a Vietnam.
Motlae oa palo eo ea “bats'oants'o ba lipapali”E ne e shebane le litsobotsi tsa mantlha tsa batho ba boletsoeng ka holimo - ka mohlala ba ile ba hula hlooho ea Ha Xe [Xã Xệ] 'me ea etsa hore e shebahale joalo ka likhahla tsa kolobe e halikiloeng. Ebile e ne e le bohlanya ha moriri o ikhethang o apere Ha Xe'sXã Xệ] hlooho e shebahala hantle joalo ka mohatla oa kolobe.
Hamorao, ho alima setšoantšo se boletsoeng ka holimo, Pina [Ho phela] (Live) koranta e ncha ea mehleng Saigon [Sài Gòn] o kile a bapisa moqolotsi oa litaba Ho Van'sTô Vânhloohong ka lifaha tsa naleli e metle ea baesekopo Kajeno Thuy Hang [Thẩm Thuý Hằng]. Mokhoa ona o fapaneng oa ho bapisa o ne o sebelisitsoe ke seroki Tran Te Xuong [HLALELANG TếXương]:
Tren ghe ba letamo ngoi dit vit
Duoi san ong Cu ngong dau rong"
(Ka setulong sa hae, mofumahali oa Mofora o ile a phahamisa esele ea hae.
Ha a le ka lebaleng, moqhekelli o ile a roala hlooho ea hae ea drakone).
- Na u kile ua bona kolobe efe kapa efe e matha ho tloha hoseng hona?
- Che, ke u bona feela joale!
(Today magazine - khatiso ea 58 - Man and Affair - Sontaha sa la 9 Mots'eanong, 1937 - leqephe la 305)
Mofuta oa bohloko Empa Mora [Bút Sơn] e ne e nkile Ha Xe [Xã Xệ] ho Hanoi ho etsa hore ba tloaelane le Ly Toet [Lý Toét], kahoo ha re bitsetsoa Amerika Boroa, Ha Xe [Xã Xệ] o ne a nkile Ly Toet [Lý Toét] mmoho le yena. Ka lebaka leo, Ly Toet [Lý Toét] le Ha Xe [Xã Xệli hlahile ho Trao Phung [Trào Phung] (Satirical) Makasine le Cuoi Xuan [Cười Xuân] (Ho tšeha nakong ea selemo), ha ba ntse ba bonts'a ba lutse holim'a moseme, ba e-ja hammoho. Ly Toet [Lý Toét] tšollela seno Ha Xe [Xã Xệ] hape ea phetoa Tan Da's [Tản Đà] lithothokiso:
"Doi dang chan le khong dang chan
Cat chen quynh rieng hoi ban thon am"
(Na bophelo bo nyonyehile kapa ha bo manyatse
Ho nyolla senoelo sa veine e monate ke botsa feela motsoalle oa ka oa hlooho ea khomo ka seo).
Ha Xe [Xã Xệ]: Joalo ka sena, re phetha mosebetsi oa rona
Ly Toet [Lý Toét]: Joale re ka fana ka litaelo ho bahlankana ba rona.
(E nkiloe makasineng oa Today - tokollo ea 60 e phatlalalitsoeng ka la 23 Mots'eanong, 1937 - leqephe la 351).
Senoelo sa veine se ne se phahamisoa, 'me ka ho se tsotelle se ne se kolobisitse Ha Xe'sXã Xệ] hlooho.
Ho hloloheloa ho ile ha tsoela pele ho tsamaisana le batho bao ba babeli ba neng ba ea toropong, 'me ba bakile Ly Toet [Lý Toét] ho etsa phoso joalo, ha a bona sejana se lahliloeng sa koae se entsoe ka likhaba tsa matlakala, o ne a ba foselitse li-mushroom 'me a batla ho ba isa hae ho ea sebeletsa e le li-titbits.
Ha e le sebopeho se khethehileng, ho na le setšoantšo se litšila se hlabisang lihlong, se bonts'ang ketsahalo e Ly Toet [Lý Toét] o nkile botlolo ho ea reka veine. Ha a le tseleng, ka tšohanyetso o ile a ikutloa eka o pissing 'me o ne a ntse a batla sebaka se loketseng ha a iphumana a tobane le letšoao la "ho se tsotelle letho". Eaba o bula senepe, o pikitlela ka hara botlolo ha a ntse a bua a re: "Ba ka nkhanela joang: Ha ke qhekelle ka ntle ho hang".
Mehopolo le maikutlo a boletsoeng kaholimo ke a mongoli Ke Kenh [Tú Kềnh], empa ho latela tlhahlobo ea rona ea batho ba bang, mofuta o fapane haholo, joalo ka ha batho ba builoeng ba lumela seo Ly Toet [Lý Toét] le Ha Xe [Xã Xệ] li entsoe ke motaki oa morao-rao ea tummeng oa morao Nguyen Gia Tri (?) [Nguyễn Gia Trí] ea saenneng lipapiso tsa hae ka lipapatso tsa ana joaloka Rigt kapa GTri (ho tloha lebitsong la hae Gia Tri [Gia Trí]).
Har'a lipapiso tsa Phong Hoa [Phong Hoá] Makasine, ntle le morekisi Nguyen Gia Tri [Nguyễn Gia Trí], ho ne ho boetse ho le bohloko Ho Ngoc Van [Tô Ngọc Vân] ea ngotseng mabitso a hae a pene Ai oa ka [Ke oa ka] le Ho Tu [Tô Tử], le morekisi e mong ea saenang Mora oa Dong [Mora oa Dong] - Lebitso la mongoli oa mongoli Nhat Linh [Nhất Linh]. Kahoo, ke mofuta ofe o nepahetseng ka ho fetesisa, 'me re tšoanela ho emela maikutlo a baqolotsi ba litaba le banna ba bongoli ba amehang ka batho bao ba babeli ba qabolang.
Ha re khona ho itheola - ho itšunya-tšunya le tsebo e tenang ea rona ka bo rona nakong eo naha ea rona e ntseng e fetoha - na taba ee e fana ka matla, a joalo ka sebetsa se ipatileng sa ts'ireletso seo re nang le sona ha re ntse re tobana le litsietsi, seo se tla re lumella hore re se hlole re hlola. Ha ke ntse ke batla ho utloisisa haholoanyane batho bao ba babeli Ly Toet [Lý Toét] le Ha Xe [Xã Xệ], maikemisetso a rona ha se ho etselletsa batho bana ba hlakileng le ba bonolo, empa ha e le hantle re ikemiselitse ho etsisa ho lelekoa naheng le puo le molumo oa bourgeois ba holofetseng ba lakatsang ho ithuta ho sebetsa ka mokhoa o mosa.
Ly Toet [Lý Toét]: Na ho joalo hore u ne u lokela ho ithuta ho sesa, u tla ithuta kapele haholo?
Ha Xe [Xã Xệ]: - Hobaneng?
Ly Toet [Lý Toét]: Hobane u na le mpa e kang balune!
(Ho latela Today Magazine e phatlalalitsoeng ka 1936-1937- khatiso ea No. 75 - Leqephe 718).
BONA HO EKETSEHILENG:
Mofuta oa ◊ Vietnamese: Gi tìm "GIA PhẢ" của hai nhân vật ảo LÝ TOÉT và XÃ XỆ